Jul 31, 2025
Ποια είναι τα τραγούδια που μας κάνουν να τα σιγοτραγουδάμε ασυναίσθητα.
Για τα τραγούδια αυτά που τα ακούμε ασταμάτητα μερικοί ερευνητές έχουν αποδώσει μία ονομασία, τα λεγόμενα τραγούδια “earworms”, δηλαδή "σκουλήκια του αυτιού". Πρόσφατες έρευνες αναφέρονται σε κάτι που μας συμβαίνει καθημερινά και το αντιμετωπίζουν ως παγκόσμιο φαινόμενο. Συνεπώς θα λέγαμε ότι είναι κάτι που "ταλανίζει" πολύ κόσμο.
Αρχικά, ο όρος earworms σύμφωνα με την Kelly Jakubowski, αναπληρώτρια καθηγήτρια μουσικής ψυχολογίας, σχετίζεται με την “επαναληπτικότητα” και την μελωδικότητα.
Όσον αφορά το πρώτο, είναι γεγονός ότι η επαναλαμβανόμενη ακρόαση ενισχύει την μνήμη και την αναγνώριση ενός τραγουδιού. Σε μία μελέτη του 2023 σχετικά με την επανάληψη, αποδείχθηκε ότι οι συμμετέχοντες που άκουγαν ένα τραγούδι περισσότερες φορές είχαν αυξημένες πιθανότητες να το “κουβαλήσουν” στην καθημερινότητα τους, ακόμη και όταν δεν το άκουγαν ή είχαν καιρό να το ακούσουν. Συνεπώς, η συχνή έκθεση είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση των "earworms", ενώ η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε αυτό ενισχύει και την συναισθηματική σύνδεση με το εκάστοτε τραγούδι.
Όσον αφορά την μελωδικότητα, η δομή του τραγουδιού, ο γρήγορος ρυθμός, οι ευχάριστες και οι εύκολες αναγνωρίσιμες μελωδίες, σίγουρα επηρεάζουν το αν αυτό θα μας “κολλήσει”. Ο Emery Schubert, ερευνητής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, εστιάζει στην νοητική αρχιτεκτονική του εγκεφάλου μας, στην οποία αποδίδεται η εμφάνιση μουσικών μοτίβων και η αναπαραγωγή αυτών ξανά και ξανά. Άρα η ίδια η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου και οι χιλιάδες νευρώνες που τον απαρτίζουν, είναι υπεύθυνοι για την αποθήκευση και την επεξεργασία των (μουσικών) πληροφοριών.
Ακόμη και το πιο random τραγούδι μπορεί να σου κολλήσει
Σύμφωνα με μερικούς ερευνητές το πoιο τραγούδι θα σου κολλήσει είναι εντελώς τυχαίο και δεν έχει σημασία το αν έχει πιασάρικο ή γρήγορο beat. Μια μελέτη το 2020 που πραγματοποιήθηκε σε αμερικανούς φοιτητές, κατέδειξε ότι το 97% ,του συνόλου των ερευνητικών υποκειμένων, βιώνει τουλάχιστον ένα “earworm” το μήνα.
Ο ελληνοαμερικανός καθηγητής Τζέιμς Κελλάρης, μαζί με την ερευνητική του ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι, δημοσίευσαν μία ολοκληρωμένη επιστημονική μελέτη του φαινομένου. Η ονομασία της μελέτης είναι “Involuntary Musical Imagery” , δηλαδή “Ακούσιες Μουσικές Εικόνες” και το φαινόμενο προσλαμβάνει το 97-99 % του δείγματος.
Το δείγμα των 1000 ερωτηθέντων έδειξε ότι το 73,7 % των “ηχητικών σκωλήκων” είναι τραγούδια με στίχους, ενώ μόλις το 7,7 % είναι απλές μελωδίες άνευ στίχων. Το φύλο δεν παίζει ρόλο αφού άντρες και γυναίκες είναι εξίσου επιρρεπής στο να “παγιδευτούν” σε ένα τραγούδι. Ακόμη παρόλο που επικρατεί η πεποίθηση ότι τα ανεβαστικά και ποπ τραγούδια με απλούς στίχους τείνουν να αφομοιώνονται στον εγκέφαλο, ο καθηγητής Κελλάρη, αντιτίθεται ότι όλα τα είδη μουσικής μπορεί να αποβούν εξίσου κολλητικά και υπογράμμισε την δημοτικότητα του κάθε τραγουδιού.
Τέλος, μια έρευνα του Psychology of Music, φανέρωσε ότι τα αγχώδη άτομα, που μπορεί να πάσχουν από μετατραυματικό στρες ή ψυχαναγκαστική διαταραχή, είναι πιο επιρρεπή στο να γίνουν obsessed με ένα τραγούδι.
Το φαινόμενο των “earworms” μας υπενθυμίζει πόσο ισχυρά και επιδραστικά είναι τα ερεθίσματα της μουσικής. Ένα απλό, αθώο τραγουδάκι μπορεί να μας ¨βασανίζει” για ολόκληρους μήνες και να συνοδεύει κάθε απλή καθημερινή στιγμή, όπως τα ψώνια στο supermarket, μέχρι και ολόκληρες εμπειρίες ή πρόσωπα.
Μην χάσεις την επόμενη! Κάνε download το Mood για να είσαι πάντα ενήμερος για τις πιο hot συναυλίες.
