Η επιστήμη πίσω από το “earworm”

Η επιστήμη πίσω από το “earworm”

Aug 11, 2025

Έχεις βρεθεί ποτέ να περπατάς στον δρόμο, να χαζεύεις τη βιτρίνα ενός μαγαζιού και ξαφνικά να συνειδητοποιείς ότι μουρμουράς το ίδιο ρεφρέν εδώ και δέκα λεπτά; Χωρίς να έχεις βάλει μουσική, χωρίς να έχεις ακούσει το τραγούδι πρόσφατα, χωρίς να το θες. Αυτό το φαινόμενο έχει επιστημονική ονομασία: involuntary musical imagery (INMI), αλλά πιο φιλικά το λέμε "earworm".

Γιατί συμβαίνει;

Οι επιστήμονες που μελετούν την ακουστική μνήμη εξηγούν ότι τα earworms είναι αποτέλεσμα του τρόπου που λειτουργεί ο εγκέφαλος. Όταν έχεις «κενά» στη σκέψη, στιγμές που δεν είσαι πλήρως απασχολημένος, ο εγκέφαλός σου ψάχνει κάτι να αναπαράγει. Και η μουσική, ειδικά ένα πιασάρικο κομμάτι, είναι το τέλειο υλικό.

Μερικές φορές, αυτά τα τραγούδια επανεμφανίζονται γιατί συνδέονται με κάποιο ερέθισμα:

  • Μια μυρωδιά που σου θυμίζει μια εποχή.

  • Μια λέξη που ταιριάζει με στίχο.

  • Ένας ρυθμός που άκουσες τυχαία, ακόμη και από το πλυντήριο ή τον ήχο των βημάτων σου!

Τι είδους τραγούδια κολλάνε πιο εύκολα;

Όχι, όλα τα τραγούδια δεν έχουν το ίδιο «δυναμικό» να γίνουν earworm. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα πιο επίμονα έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

  1. Απλή αλλά ιδιαίτερη μελωδία: εύκολη να την ακολουθήσεις, αλλά με μια μικρή μουσική «έκπληξη» που την κάνει αξέχαστη.

  2. Ρυθμική επανάληψη: όσο πιο έντονος και σταθερός ο ρυθμός, τόσο πιο πιθανό να κολλήσει.

  3. Συναισθηματικό φορτίο: ένα τραγούδι που σου θυμίζει χαρά, λύπη ή μια συγκεκριμένη στιγμή στη ζωή σου έχει περισσότερες πιθανότητες να επανέλθει.

Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι στα earworms;

Αν αγαπάς τη μουσική και την ακούς συχνά, είναι πιο πιθανό να βιώσεις το φαινόμενο. Οι μουσικοί και όσοι έχουν εκπαιδευτεί σε κάποιο όργανο εμφανίζουν earworms σε μεγαλύτερη συχνότητα. Επίσης, μελέτες δείχνουν ότι όσοι έχουν υψηλά επίπεδα άγχους ή τελειομανίας τείνουν να «κολλάνε» περισσότερο, γιατί ο εγκέφαλος τους έχει την τάση να επαναλαμβάνει μοτίβα.

Υπάρχει τρόπος να το σταματήσεις;

Αν και τα earworms είναι συνήθως αβλαβή, μπορεί να γίνουν ενοχλητικά όταν παραμένουν για ώρες. Μερικές στρατηγικές που προτείνουν οι ειδικοί είναι:

  • Άκουσε ολόκληρο το τραγούδι αντί μόνο το απόσπασμα που θυμάσαι. Έτσι, ο εγκέφαλος «κλείνει» τον κύκλο.

  • Κάνε κάτι που απαιτεί πλήρη συγκέντρωση — διάβασμα, λύσιμο γρίφων ή έντονη σωματική δραστηριότητα.

  • Αντικατέστησέ το με ένα άλλο τραγούδι (αν και υπάρχει κίνδυνος να… κολλήσει κι αυτό).

Είναι καλό ή κακό;

Τα earworms είναι ενοχλητικά μόνο όταν επιμένουν υπερβολικά. Στην πραγματικότητα, δείχνουν πόσο βαθιά είναι η σχέση του εγκεφάλου με τη μουσική. Ένα τραγούδι που μένει μαζί σου για χρόνια είναι σημάδι ότι έχει χαράξει ένα νευρωνικό «μονοπάτι» που δύσκολα σβήνει. Είναι σαν ένα κομμάτι να γίνεται μικρό προσωπικό αρχείο μνήμης, πάντα έτοιμο να επανέλθει.

Η γοητεία του κολλημένου τραγουδιού

Αν το σκεφτείς, υπάρχει κάτι όμορφο στο να σε «κυνηγάει» μια μελωδία. Μπορεί να σε πάει πίσω σε ένα καλοκαίρι, σε μια φιλία που άλλαξε ή σε μια στιγμή που ένιωσες απόλυτα ζωντανός. Και αυτό ακριβώς είναι η μαγεία της μουσικής: δεν την ακούμε μόνο, την κουβαλάμε.

Την επόμενη φορά που ένα τραγούδι κολλήσει στο μυαλό σου, αντί να εκνευριστείς, σκέψου το σαν απόδειξη του πόσο ισχυρή είναι η σύνδεσή μας με τη μουσική. Δεν είναι απλώς μια μελωδία που επαναλαμβάνεται, είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο τώρα και σε όλες τις στιγμές που σε έχουν διαμορφώσει. Κι αν θες να το “ξεκολλήσεις”, ίσως και να μη χρειάζεται! Μερικές φορές, είναι ωραίο να αφήνεσαι στον ρυθμό…

Η γοητεία του κολλημένου τραγουδιού

Αν το σκεφτείς, υπάρχει κάτι όμορφο στο να σε «κυνηγάει» μια μελωδία. Μπορεί να σε πάει πίσω σε ένα καλοκαίρι, σε μια φιλία που άλλαξε ή σε μια στιγμή που ένιωσες απόλυτα ζωντανός. Και αυτό ακριβώς είναι η μαγεία της μουσικής: δεν την ακούμε μόνο, την κουβαλάμε.

Την επόμενη φορά που ένα τραγούδι κολλήσει στο μυαλό σου, αντί να εκνευριστείς, σκέψου το σαν απόδειξη του πόσο ισχυρή είναι η σύνδεσή μας με τη μουσική. Δεν είναι απλώς μια μελωδία που επαναλαμβάνεται, είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο τώρα και σε όλες τις στιγμές που σε έχουν διαμορφώσει. Κι αν θες να το “ξεκολλήσεις”, ίσως και να μη χρειάζεται! Μερικές φορές, είναι ωραίο να αφήνεσαι στον ρυθμό…

Έχασες τη συναυλία;

Έχασες τη συναυλία;

Έχασες τη συναυλία;

Έχασες τη συναυλία;

Μην χάσεις την επόμενη! Κάνε download το Mood για να είσαι πάντα ενήμερος για τις πιο hot συναυλίες.