Jul 28, 2025
Τι κοινό έχει ένα γρήγορο κομμάτι του Mozart σε μείζονα τόνο με το κίτρινο χρώμα; Ή ένα αργό μελαγχολικό έργο του Brahms με το σκούρο μπλε; Σύμφωνα με μια πρωτοποριακή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) το 2013, η απάντηση βρίσκεται στα συναισθήματα που προκαλούν αυτά τα ερεθίσματα. Η έρευνα, αποκάλυψε για πρώτη φορά με επιστημονική ακρίβεια ότι οι ανθρώπινες αντιστοιχίσεις μεταξύ μουσικής και χρωμάτων διαμεσολαβούνται από κοινές συναισθηματικές συνδέσεις.
Οι ερευνητές μελέτησαν 18 κλασικά ορχηστρικά κομμάτια από τους Bach, Mozart και Brahms, τα οποία διέφεραν σε ρυθμό (αργά, μέτρια, γρήγορα), τόνο (μείζονα ή ελάσσονα και συνθέτη, για να διασφαλιστεί η ποικιλομορφία. Οι συμμετέχοντες από τις ΗΠΑ και το Μεξικό κλήθηκαν να επιλέξουν από μια παλέτα 37 χρωμάτων εκείνα που "ταίριαζαν καλύτερα" ή "χειρότερα" με κάθε μουσικό απόσπασμα.
Τα Κύρια Ευρήματα της έρευνας
Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά συνεπή:
Γρήγορη μουσική σε μείζονα τόνο συνδέθηκε με χρώματα που ήταν:
Πιο κορεσμένα
Πιο φωτεινά
Πιο κίτρινα
Αργή μουσική σε ελάσσονα τόνο συνδέθηκε με χρώματα που ήταν:
Λιγότερο κορεσμένα (πιο γκρίζα)
Πιο σκούρα
Πιο μπλε
Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν η εξαιρετικά ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των συναισθηματικών αξιολογήσεων της μουσικής και των χρωμάτων που επέλεγαν οι συμμετέχοντες. Οι συσχετίσεις κυμάνθηκαν από 0.89 έως 0.99, υποδηλώνοντας ότι τα συναισθήματα αποτελούν τον κύριο μηχανισμό σύνδεσης. «Εκπληκτικά, μπορούμε να προβλέψουμε με ακρίβεια 95% πόσο χαρούμενα ή λυπημένα θα είναι τα χρώματα που επιλέγουν οι άνθρωποι, βασιζόμενοι στο πόσο χαρούμενη ή λυπημένη είναι η μουσική που ακούνε», δήλωσε ο Palmer. Ενώ ακόμη, στα αποτελέσματα παρατηρήθκαν τα ίδια μοτίβα τόσο στους Αμερικανούς όσο και στους Μεξικανούς συμμετέχοντες, υποδηλώνοντας ότι αυτές οι συνδέσεις μπορεί να έχουν βιολογική ή πολιτισμικά καθολική βάση.
Σύνδεση με τη Συναισθησία
Η έρευνα προσφέρει νέες γνώσεις για τη συναισθησία, τη νευρολογική κατάσταση όπου η διέγερση μιας αισθητηριακής οδού οδηγεί σε αυτόματες εμπειρίες σε διαφορετική αισθητηριακή οδό. Καλλιτέχνες όπως ο Wassily Kandinsky και ο Paul Klee μπορεί να χρησιμοποίησαν τη συναισθησία μουσικής-προς-χρώμα στις δημιουργικές τους προσπάθειες.
Διαστάσεις Συναισθημάτων
Η ανάλυση αποκάλυψε δύο κύριες συναισθηματικές διαστάσεις που διέπουν αυτές τις αντιστοιχίσεις:
Διέγερση (Arousal): Ενεργοποίηση έναντι ηρεμίας
Σθένος (Valence): Θετικότητα έναντι αρνητικότητας
Συμπεράσματα
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά ισχυρά και συνεπή μεταξύ ατόμων και πολιτισμών, δείχνοντας καθαρά τον ισχυρό ρόλο που παίζουν τα συναισθήματα στον τρόπο που ο ανθρώπινος εγκέφαλος χαρτογραφεί από το άκουσμα της μουσικής με την όραση χρωμάτων.
Αυτή η έρευνα όχι μόνο αλλάζει την κατανόησή μας για τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και επεξεργαζόμαστε διαφορετικά αισθητηριακά ερεθίσματα, αλλά ανοίγει και νέους δρόμους για πρακτικές εφαρμογές στην τεχνολογία, την τέχνη και τη θεραπεία. Υποδηλώνει ότι οι αντιστοιχίσεις μεταξύ των αισθήσεων μας δεν είναι τυχαίες, αλλά ακολουθούν συστηματικούς κανόνες που βασίζονται στην κοινή συναισθηματική μας εμπειρία.
Με τον τρόπο αυτό, η μελέτη αποκαλύπτει ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό του ανθρώπινου νου: την ικανότητά του να δημιουργεί συνεκτικές και συστηματικές συνδέσεις μεταξύ φαινομενικά ασύνδετων αισθητηριακών εμπειριών μέσω του κοινού συναισθηματικού τους περιεχομένου!
Πηγή: Palmer, S. E., Schloss, K. B., Xu, Z., & Prado-León, L. R. (2013). Music–color associations are mediated by emotion. Proceedings of the National Academy of Sciences, 110(22), 8836-8841.
Μην χάσεις την επόμενη! Κάνε download το Mood για να είσαι πάντα ενήμερος για τις πιο hot συναυλίες.